SOPOT NON-FICTION 2013
Organizator: Fundacja Teatru BOTO
Współorganizator: Teatr Wybrzeże
Kuratorzy: Adam Nalepa, Roman Pawłowski
Projekt realizowany jest przy wsparciu Miasta Sopot
Zespół 1. Remigiusz Brzyk (reżyser), Tomasz Śpiewak (dramaturg),
aktorzy: Mariusz Zaniewski, Marta Szumieł, Zofia Nather, Magdalena Boć
„Gorączka czerwcowej nocy” (tytuł roboczy)
Społeczny bunt – jego fenomenowi poświęcony jest projekt realizowany w Teatrze Nowym w Poznaniu. Prawie 60 lat temu gmach ten mijali protestujący przeciwko dramatycznym warunkom pracy robotnicy. To tu ponad 30 lat temu powstało przedstawienie Izabeli Cywińskiej Oskarżony: Czerwiec ‘56 inspirowane materiałami procesowymi. W najnowszej historii Poznania historyczne robotnicze hasło „Chcemy chleba” zastąpiło natomiast inne – „Chcemy [odciętej] wody” a społeczny bunt ujawnił się najdobitniej w sprawie tzw. czyścicieli kamienic. W czerwcu 2013 ruszył proces Piotra Śruby właściciela Fabryki Mieszkań oskarżonego o molestowanie i stalking lokatorów.
Materiał dramaturgiczny – źródło inspiracji powstającego scenariusza – ma charakter historyczny i współczesny. Z jednej strony są to archiwalne dokumenty, opracowania, nagrania, z drugiej – prowadzone obecnie wywiady z obserwatorami protestów robotniczych, członkami inicjatywy lokatorskiej, dziennikarzami, a także z twórcami przedstawienia Oskarżony: Czerwiec ‘56.
Pytamy w tym projekcie o „poznańską” genealogię buntu, o jego genezę i formę w poszczególnych momentach historycznych, relacje między protestującym człowiekiem a władzą/systemem, wreszcie o lokalną pamięć historycznych rewolt i wystąpień, która m o ż e stać się katalizatorem społecznego oporu.
Zespół 2. Dziki Styl. Tancerze / Choreografia: Wiola Fiuk, Patrycjusz Gacki,
aktorka: Katarzyna Z. Michalska, James Malcolm, Dominika Koiro, Stefan Wesołowski
„Stocznia Gdańska – nowi barbarzyńcy”
Projekt powstał ze skojarzeń, emocji, impresji, których źródłem były przemiany na terenach dawnej Stoczni Gdańskiej. Najważniejszy zakład przemysłowy Trójmiasta został sprzedany prywatnemu deweloperowi w 1999 r. Większość historycznych hal fabrycznych została w ostatnich latach zburzona. Inspiracją dla artystów, zaangażowanych w projekt są fotografie Michała Szlagi z cyklu „Paskudne pocztówki”, dokumentujące rozbiórkę stoczni w latach 2000-2012, o których sam autor pisze: „wolałbym ich nigdy nie musieć robić”, a także rozmowy ze stoczniowcami, materiały archiwalne, reportaże itd.
Od autorów projektu: „Zajmiemy się tworzeniem możliwych powiązań pomiędzy ważnymi dla budowania świadomości skarbami historii, a tym co może uchodzić za cenne teraz i w przyszłości. Zadamy pytania dotyczące znaczenia, przechowywania i marnotrawienia tych skarbów w społeczeństwie nastawionym na konsumpcjonizm. Teatr tańca rzadko angażuje się w tematy zapożyczone z repertuaru teatru dokumentalnego, współpraca aktorów z tancerzami z kolektywu Dzikistyl Company ma na celu poszerzenie pola poszukiwań i możliwych interpretacji poruszanego tematu.”
Zespół 3. Wojciech Faruga (reżyser)
aktorzy: Damian Kwiatkowski, Mirosława Żak, Justyna Bartoszewicz, Grzegorz Sierzputowski
„Stan nieważkości”
Projekt inspirowany filmem dokumentalnym Macieja Drygasa „Stan nieważkości” to rewizja mitu sowieckiego programu kosmicznego. Próba zrozumienia tego kim byli najwięksi herosi ZSRR: Gagarin, Titow czy Tiereszkowa przez co przeszli i jaką cenę zapłacili za swoją niemalże boską sławę. Obok nich pojawi się także niezliczony szereg tych których imion nie poznaliśmy. Imię kosmonauty ogłaszano bowiem zaraz po tym jak wystartował. Do końca stał za nim jego dubler. Do końca ktoś mógł pęknąć, nie wytrzymać. Długi szereg ludzi, którzy brali udział w programie kosmicznym jednak nigdy nie wylecieli w kosmos. Byli wśród nich tacy, którym wmówiono, że polecą a w zamian za to stali się oni przedmiotem medycznych eksperymentów i za swoje pragnienia zapłacili zdrowiem a nawet życiem. Jak wyglądały pierwsze loty w kosmos? Czego dzięki nim się dowiedzieliśmy? Co tam odkryliśmy?
Zespół 4. Paweł Łysak (reżyser), Artur Pałyga (dramatopisarz), Paweł Sztarbowski (dramaturg),
aktorzy: Magda Łaska, Mateusz Łasowski, Marek Tynda, Wojtek Jaworski
„Strach i nędza III RP”
Bohaterem, który spaja historię III Rzeczpospolitej jest Andrzej Lepper. Jego życie od chłopa w berecie blokującego drogę do stanowiska wicepremiera jest dla tej historii znacząca. Tłem dla Leppera są bohaterowie tamtych dni: Wałęsa, Mazowiecki, Kwaśniewski, Michnik, Urban i inni. Wszyscy spotykają się na uroczystym przyjęciu. To nie wesele jednak tym razem, lecz rozwód.
Spektakl „Strach i nędza III RP” autorstwa Artura Pałygi w reżyserii Pawła Łysaka, z udziałem aktorów bydgoskiego zespołu, będzie miał premierę w Teatrze Polskim w Bydgoszczy w 2014 roku.
Zespół 5. Jakub Roszkowski (reżyser), Marzena Sadocha (dramaturżka),
aktorzy: Anna Ilczuk, Andrzej Kłak, Bartłomiej Chowaniec, Ewelina Gronowska
„Niewiarygodnie prawdziwe”
Co jakiś czas w mediach pojawiają się informacje o różnych nieprawdopodobnych zdarzeniach. O duchach, kosmitach czy cudownych pojawieniach się wizerunków boskich na przedmiotach codziennego użytku. Zazwyczaj uśmiechamy się wtedy z politowaniem, klasyfikujemy jako niewiarygodne i szybko o tym zapominamy. A gdyby przyjrzeć się temu dokładniej? Nie nadnaturalnym zdarzeniom – w nie można wierzyć, bądź nie – ale ludziom, którzy ich, być może, doświadczyli. Oni są jak najbardziej prawdziwi. Kim są? Co przeżyli i dlaczego chcą o tym opowiadać w mediach? Czy z różnych, niepowiązanych ze sobą niewiarygodnych historii może wyłonić się coś prawdziwego?
Od reżysera: „Chciałbym popracować nad tematem, który mieści się zarówno w narracji ‘fiction’, jak i ‘non-fiction’. Poszukać prawdy w wydarzeniach niesamowitych, paranormalnych. Znaleźć coś czystego, prostego w artykułach z Faktu czy Super Expressu – i to tych z ostatniej strony. Wziąć historie zwyczajnych, w żaden sposób niewyróżniających się wcześniej ludzi, którzy z dnia na dzień stają się niezwykli: udzielają wywiadów, pokazują się w telewizji, zmieniają się na chwilę w lokalnych celebrytów. Mam poczucie, że domniemana wizyta kosmitów na polskiej wsi nie powie mi wiele o życiu pozaziemskim, a ukazanie się wizerunku Matki Boskiej na szybie nie otworzy mi nowych horyzontów w myśleniu o religii, ale – z zupełnie innego punktu widzenia – te nadnaturalne wydarzenia mogą być przyczynkiem do ciekawej dyskusji o nas. Nas – ludziach. Nas – Polakach.”
Zespół 6. Michał Walczak (reżyser, dramatopisarz), Adam Świtała (muzyk),
aktorzy: Anna Smołowik, Marcin Pempuś, Sylwia Góra Weber, Wanda Skorny
„Ballady rockowe”
Opowieść non-fiction o początkach polskiego rock’n’rolla poprzez losy fikcyjnego zespołu rockowego, który wzoruje się na największych gwiazdach polskiego i zagranicznego rocka. Biografia grupy rock’n ‘rollowej ze wszystkimi jej archetypami (założenie grupy, pierwszy sukces, konfrontacja z rynkiem) stanie się pryzmatem dla opowieści o wolności w warunkach niewoli oraz konfrontacji żywiołu muzyki i polityki. W kulisach festiwali, domów kultury i hal widowiskowych fikcja przeplata się z najważniejszymi zdarzeniami z powojennej historii muzyki rozrywkowej. Jak wyglądał styk kreacji z realnym socjalizmem? Jaką funkcję miał rock’n’roll w PRL? Czy była to muzyka systemowa, czy zbuntowana? Czy Polacy wnieśli coś oryginalnego do tradycji rock’n’rolla?
Zespół 7. Szymon Wróblewski (reżyser), Joanna Kakitek (dramaturżka),
aktorzy: Krzysztof Grabowski, Joanna Król, Dorota Androsz
„Gdynia Radio, proszę mówić”
Do końca lat 90. podczas słuchania radia w Trójmieście można było przez przypadek usłyszeć wezwanie „Tu Gdynia Radio”. Był to sygnał stacji, za której pośrednictwem marynarze na morzach i oceanach komunikowali się z bliskimi, pozostałymi na lądzie. Członkowie rodzin czekali czasami cztery dni, aby przekazać najważniejsze wiadomości. Gdynia Radio działało do 31 grudnia 2003 roku, kiedy to stacja radiowa w Gdyni-Witominie została wyłączona z użytku. Rozwój telefonów satelitarnych oraz telefonii komórkowej wymusił zniknięcie telegramu oraz radiowych rozmów przez fale eteru. Jakie doświadczenia łączą się z ograniczoną, radiową komunikacją? Jak działał system łączności między statkami i lądem? Co z tamtego okresu pamiętają rodziny marynarzy oraz ci, którzy byli na morzu? Jak wspominają go pracownicy Radia Gdynia?
Zespół 8. Michał Kmiecik (reżyser),
aktorzy: Dawid Lipiński, Sonia Roszczuk, Robert Ninkiewicz, Małgorzata Szczerbowska
„Václav Havel / Ulica Krowia”
Zaginiona futureska Václava Havla z końca lat sześćdziesiątych, zrekonstruowana z rozproszonych fragmentów znalezionych w archiwach Instytutu Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytetu Warszawskiego. Praga, rok 2013. Na terenie byłego Nowego Portu przy ulicy Krowiej powstaje luksusowy apartamentowiec. Deweloper, który go buduje, postanawia wystąpić do władz miasta o zmianę nazwy ulicy. Zamiast Krowiej proponuje, by uliczce nadać imię… Václava Havla, młodego dramatopisarza, piszącego sztuki dla jednego z małych praskich teatrów. Twierdzi, że to inwestycja w przyszłość, której władze miasta nie będą żałować. Co znaczy tekst Havla po pięćdziesięciu latach? W jaki sposób przeglądają się w nim problemy współczesności? Co łączy ostatniego prezydenta Czechosłowacji, carskie rzeźnie i neoliberalny kapitalizm? Kto wygra: poeta czy antrykot?